İnternet devi Google’ın test aşamasında kullanıma sunduğu Yapay Zeka Genel Bakış özelliği web sitelerinin trafiğinde ciddi azalmaya yol açtı. Söz konusu özellik henüz Türkiye’de yayına alınmadı.

Google’ın öncelikli olarak ABD’de kullanıma sunduğu ve yakında Türkiye’ye de gelmesi beklenen Yapay Zeka Genel Bakış (AI Overview) özelliği haber siteleri başta olmak üzere çeşitli türden web sitelerinin trafiğinin ciddi ölçüde azalmasına neden oldu. Sohbet botları yaygınlaştıkça Google aramalarının yerini alıyor ve arama motorunda kullanıcının karşısına çıkan mavi bağlantılara tıklama ihtiyacını azaltıyor. Bu da haber sitelerine yönlendirmelerin azalmasına yol açıyor. Sonuç olarak, yayıncıların yıllardır güvendiği arama motorun trafiği düşüyor. Geçen yıl algoritma güncellemeleriyle haber yayıncılarını isyan ettiren Google, Yapay Zeka Genel Bakış özelliğiyle yeni bir eleştiri dalgasını üzerine çekti. Bu özellik aynı zamanda Google’ın da ana ekonomisini oluşturan reklamları da etkileyebilir. Tüm bu gelişmeler, “Haber yayıncıları için yapay zeka kıyameti yolda mı?” sorusunu akla getiriyor.

YAPAY ZEKA GENEL BAKIŞ NEDİR?

İnternet devinin ChatGPT gibi yapay zeka araçlarıyla rekabet etmek için sunduğu Yapay Zeka Genel Bakış özelliği, arama sonuçlarının en üstünde görünen ve Gemini tarafından oluşturulan kısa ve bağlamsal özetler sunuyor. Özetin altında, kaynak gösteren linkler ve “Daha fazla göster” seçeneği gibi detaylar yer alıyor. Bu özetler, kullanıcıların Google’da sordukları bir sorunun cevabını hiçbir linke tıklama ihtiyacı kalmadan almasını sağlayabiliyor. Bu da özellikle geleneksel arama motoru optimizasyonu (SEO) çalışmalarına bel bağlayan web siteleri için ciddi trafik kaybı demek. Özellik Türkiye’de henüz yayında değil ama Mayıs-Haziran 2025 itibarıyla Türkiye’deki kullanıcıların da test sürecine dahil edildiği biliniyor. Tam özellik, 2025’in ikinci yarısında Türkiye’de de sunulabilir.

REKLAM GELİRLERİNE NE OLACAK?

İnternet sitelerinin ve Google’ın gelirleri, şu reklam döngüsü üzerine kurulu: Web siteleri, Google gibi arama motorlarını kullanan kişilerin içeriklerine ücretsiz erişmesine izin verir. Google kullanıcıları içeriğin yanı sıra reklamları da gördükleri web sitelerine yönlendirir. Çoğu site işte bu reklamlardan para kazanır. BBC’ye göre internet etkinliğinin tahmini yüzde 68’i arama motorlarında başlıyor ve aramaların yaklaşık yüzde 90’ı Google’da gerçekleşiyor. Bu da internet sitelerinin para kazanmak için büyük ölçüde Google’a bel bağlamasına yol açıyor. İnsanlar yılda 5 trilyon kez Google arama motorunu kullanıyor. Yapay Zeka Genel Bakış modu son derece radikal bir değişiklik. 30 yıldır var olan iş modelini yerle bir edebilir. Geçen yıl özelliği test aşamasıyla duyuran Google’ın arama motorundan sorumlu başkanı Liz Reid bu özelliği başlatırken şunu açıkça söyledi: “Bu, Google aramalarının geleceği.” Amsive’de SEO stratejisinden sorumlu başkan yardımcısı Lily Ray, BBC’ye yaptığı açıklamada, “Google, bu özelliği mevcut haliyle varsayılan yaparsa, internet üzerinde yıkıcı bir etkisi olacak” dedi. “Bu, çoğu yayıncının ana gelir kaynağını ciddi şekilde kesecek ve milyonlarca web sitesi, belki daha fazlası olan organik arama trafiğine güvenen içerik oluşturucularını caydıracak. Google tüm gücü elinde tutuyor.”

DÜNYACA ÜNLÜ SİTELERİN TRAFİĞİ DÜŞTÜ

İnternet sitelerinin verilerini tutan Similarweb’den alınan bilgilere göre, web sitelerine gelen organik arama trafiği Nisan 2022 ile Nisan 2025 arasında yüzde 55 oranında azaldı. Genel Bakış’ın kullanıma sunulması özellikle de tatil rehberleri, sağlık ipuçları ve ürün incelemeleri gibi içeriklere yer veren sitelere gelen trafiği etkiledi. Wall Street Journal’ın haberine göre, dünya genelinde pek çok tanınmış haber sitesinin trafiğinde radikal düşüşler kayda geçti. HuffPost’un masaüstü ve mobil sitelerine organik aramadan gelen trafik son üç yılda yarıdan fazla azalırken, Washington Post’ta da neredeyse aynı oranda düşüş yaşandı. Washington Post’un CEO’su William Lewis, aramada tıklamasız yanıtların hızla gelişmesinin “gazetecilik için hafife alınmaması gereken ciddi bir tehdit” olduğunu belirtiyor. Buna göre Washington Post, daha önce göz ardı edilen kitlelere ulaşmak, yeni gelir kaynakları elde etmek ve “arama sonrası döneme” hazırlanmak amacıyla “hızla hareket ediyor”. Business Insider CEO’su Barbara Peng, geçen ay personelinin yaklaşık yüzde 21’ini işten çıkardı ve işten çıkarmaların gerekçesi “kontrolümüz dışındaki aşırı trafik düşüşleri” olarak belirtildi. Atlantic’in CEO’su Nicholas Thompson da yayın kuruluşunun Google’dan gelen trafiğin sıfıra doğru düşeceğini ve şirketin iş modelini geliştirmesi gerektiğini söyledi. Thompson, Wall Street Journal ile yaptığı röportajda, “Google bir arama motorundan bir cevap motoruna dönüşüyor” dedi.

“YENİ STRATEJİLER GELİŞTİRMELİYİZ”

New York Times’ın masaüstü ve mobil sitelerine organik aramadan gelen trafiğin payı da Nisan 2025’te yüzde 36,5’e düştü. Sektör yoklaması yapan Wall Street Journal’ın kendisinin organik aramalardan gelen trafiği, üç yıl öncesine kıyasla nisan ayında arttı, ancak toplam trafik oranı yüzde 29’dan yüzde 24’e düştü. Dow Jones ve The Wall Street Journal’ın pazarlama müdürü Sherry Weiss, arama ortamının değişmesiyle birlikte şirketin okuyucularla güven oluşturmaya ve düzenli trafik kazanmaya odaklandığını söylüyor. “Yönlendirme ekosistemi gelişmeye devam ederken, müşterilerin doğrudan ihtiyaçtan dolayı bize gelmesini sağlamaya odaklanıyoruz.”

NE YAPMAK GEREK?

Birçok internet haber kuruluşu, zaten siyasi kutuplaşmalar, algoritma değişiklikleri, küresel ekonomik kriz ve sert rekabet nedeniyle zor zamanlar geçiriyordu. Şimdi arama trafiğinin de azalmasıyla, canlı konferanslar gibi yeni hizmetler aracılığıyla doğrudan okuyucularla bağlantı kurmaya daha fazla önem veriyorlar. Thompson yakın zamanda verdiği bir röportajda Atlantic’in mobil uygulama geliştirme, basılı dergiye daha fazla sayı ekleme ve etkinliklere daha fazla yatırım yapma yoluyla okuyucu ilişkileri inşa etmeye çalıştığını söyledi. Şirket bu sayede aboneliklerin ve reklam gelirlerinin arttığını ifade ediyor. Axel Springer’ın sahibi olduğu Politico ve Business Insider’daki liderler de izleyici etkileşimine ve okuyucularla bağlantı kurmaya vurgu yapıyor. Bazı medya şirketleri ise yapay zeka şirketleriyle telif anlaşmaları imzalıyor. Örneğin, New York Times, OpenAI ve Microsoft’a telif hakkı ihlali nedeniyle dava açtı ve yakın zamanda Amazon ile bir yapay zeka telif anlaşması duyurdu. Wall Street Journal’ın ana şirketi News Corp da OpenAI ile bir içerik anlaşmasına sahip ve News Corp’un iki yan kuruluşu Perplexity’ye bu yüzden dava açtı.

GOOGLE ISRARCI

Bu arada, üretken yapay zeka yarışı Google’ın temel arama faaliyeti için de önemli bir tehdit. Google, Apple cihazlarında yapılan toplam aramalarda artış gördüğünü söylese de, Apple’ın bir yöneticisi geçen ay federal mahkemede yaptığı açıklamada, şirketin tarayıcısı Safari’de yapılan Google aramalarının son 20 yılda ilk kez azaldığını söylemişti. Google yöneticileri ise şirketin trafiği web’e göndermeye kararlı olduğunu ve Yapay Zeka Genel Bakış’ı gördükten sonra bağlantılara tıklayan kişilerin bu sitelerde daha fazla zaman geçirme eğiliminde olduğunu savunuyor. Arama devi ayrıca, kullanıcılar trend haberleri aradığında Genel Bakış’ın mutlaka gösterilmediğini söyledi. Ancak eski makalelerde ve yaşam tarzı haberlerinde yer alan içerikler için yapılan sorgular için özetler üretilecek.